4 kwietnia 2025 roku w I Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej – Curie w Rykach odbyło się wyjątkowe wydarzenie upamiętniające Żołnierzy Wyklętych, zorganizowane przez Powiatową Bibliotekę Publiczną w Rykach oraz Starostwo Powiatowe w Rykach we współpracy z Lubelskiem Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. Wydarzenie, patronowane przez Województwo Lubelskie, miało na celu przybliżenie mieszkańcom powiatu ryckiego historii żołnierzy podziemia niepodległościowego oraz ich niezłomnej walki o wolną Polskę.
W ramach programu „Warto być Polakiem” goście wydarzenia mieli okazję wziąć udział w prelekcjach, wystawach oraz prezentacjach edukacyjnych. Całość rozpoczęła się od powitania uczestników przez Dyrektora I LO w Rykach, Pana Mariusza Grzelaka, a następnie głos zabrał Starosta Rycki, Pan Dariusz Szczygielski, który podkreślił wagę pamięci o Żołnierzach Wyklętych oraz ich niezłomnej postawie w obliczu komunistycznego reżimu.
Wydarzenie rozpoczęła część artystyczna programu – uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 im. Władysława Korżyka w Rykach zaprezentowali autorski program artystyczny „Westchnienie ku Pamięci Wyklętych”, który wzbudził wzruszenie i refleksję wśród wszystkich obecnych.
Bardzo ważnym elementem wydarzenia był wykład Pani Małgorzaty Ganczar, profesor KUL, jednocześnie Prezesa Zarządu Instytutu Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego pt. „Studia wyższe: klucz do zrozumienia przeszłości i kształtowania przyszłości”. W trakcie swojego wystąpienia Pani Profesor poruszyła temat roli edukacji w życiu młodych ludzi, podkreślając, jak istotne jest rozwijanie swoich pasji i umiejętności w kontekście wartości narodowych. Wskazała na znaczenie studiowania historii, kultury i tożsamości narodowej jako fundamentów dla przyszłości Polski, w tym dla zachowania pamięci o bohaterach takich jak Żołnierze Wyklęci.
W kolejnej części spotkania, Pan Grzegorz Makus, starszy specjalista Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Lublinie, wygłosił prelekcję pt. „Podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie po 1944 roku”, w której przybliżył działalność antykomunistycznego podziemia na terenie Lubelszczyzny. Następnie Pan Paweł Skrok, starszy inspektor Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN, poprowadził prelekcję pn. „Dzieci Wolnej, Niepodległej, Świętej”, ukazując losy młodych ludzi, którzy wstąpili do armii podziemnych, by walczyć o wolność Polski. Zwieńczeniem spotkania była dyskusja, w której udział wzięli uczniowie oraz zaproszeni goście. Uczestnicy mieli możliwość podzielenia się swoimi odczuciami i przemyśleniami na temat wydarzeń związanych z Żołnierzami Wyklętymi i ich niezłomną walką o wolność Polski.
W ramach wydarzenia uczestnicy mogli również obejrzeć wystawę pt. „W hołdzie Kawalerii i Żołnierzom Niezłomnym”, która prezentowała historię i działalność Żołnierzy Wyklętych. Wystawa powstała dzięki pomocy ks. ppor. Dariusza Cabaja, proboszcza Parafii w Bobrownikach, który wypożyczył na ten cel liczne eksponaty związane z okresem walki o niepodległość Polski. Częścią wystawy była również ekspozycja „Marian Bernaciak ‘Orlik’ – zwykły i niezwykły człowiek”, która od dwóch tygodni towarzyszyła szkole, a jej głównym celem było przybliżenie postaci jednego z najbardziej zasłużonych bohaterów narodowych pochodzącego z terenu naszego powiatu, Majora Mariana Bernaciaka.
Wydarzenie, pełne emocji i refleksji, było nie tylko okazją do poznania historii Żołnierzy Wyklętych, ale także do głębszego zrozumienia ich niezłomnej woli walki o wolność, która wciąż stanowi inspirację dla kolejnych pokoleń Polaków.
Dzięki inicjatywie poznaliśmy prawdziwe historie życia Żołnierzy Wyklętych, które choć wymagały wielu poświęceń, mogą być inspiracja dla naszego pokolenia.